Tehnika: Samozaptivajući pneumatici - otporni na bušenje

+8

Većini je poznato da blindirana vozila koriste specijalne pneumatike koji omogućavaju vožnju i kada ostanu bez pritiska, ali samo rijetki znaju da na svojim velikoserijskim automobilima mogu imati samozaptivajuće pneumatike, koji su otporni na bušenje. Kod Continentala se ovaj koncept zove ContiSeal.

Svi proizvođači automobilskih pneumatika potajno maštaju o tome da proizvedu pneumatik, koji se neće moći da se probušili, odnosno koji će i kada se probuši omogućiti nesmetan nastavak putovanja. Najdalje dokle su do sada stigli u ovom nastojanju jesu "run flat" pneumatici. 

Njihova tajna je u dodatno ojačanim bokovima koje i nakon bušenja pneumatika omogućavaju nastavak vožnje do brzine od maksimalno 80 km/h, mada se zbog sigurnosti preporučuje puno sporija vožnja. Njihova mana je što se u većini slučajeva ne mogu krpiti, odnosno vratiti u ispravno stanje, jer se tokom vožnje bez pritiska njihovi bočni dijelovi trajno deformišu. Cjenovno su jedan do dva puta skuplji od standardnih pneumatika, a istovremeno su od 20 do 40 posto teži. 

Kako bi anulirali navedene mane proizvođači pneumatika su došli na još jednu genijalnu ideju da naprave pneumatike sa samozaptivajućom masom koja se nalazi u njegovoj unutrašnjosti. Njihova cijena je samo 10 do 20% veća u poređenju sa standardnim pneumaticima, a mogu se ugraditi i na starije automobile bez sistema za kontrolu pritiska.

Njihova veoma bitna karakteristika je da se mogu popraviti nakon bušenja. Mana im je da se ne mogu popraviti u slučaju oštećenje bokova, odnosno da je samozaptivanje lošije u zimskom periodu i pri nižim temperaturama. Samozaptivajući pneumatici izgledom se nimalo ne razlikuju od standardnih, ali je razlika između njih velika u unutrašnjosti.

Unutrašnji dio gaznog sloja presvučen je specijalnom tečnom masom, koja ima mogućnost zaptivanja rupa različitih veličina, koje nastaju probojem gume od stranog tijela. Naime, kada oštar predmet probije gazni sloj, samozaptivajući pneumatik se praktično vulkanizira iznutra, popunjava novonastalu rupu i speračava vazduh da izađe napolje. U slučaju da predmet ostane u gumenom dijelu, nakon njegovog vađenja masa iz unutrašnjosti pneumatika samostalno ispunjava rupu i stvara vodonepropusnu membranu. 

S obzirom na veoma dobre rezultate koji su ostvareni u praksi već nekoliko proizvođača je uvrstilo ovaj model pneumatika u svoju ponudu. Kod Michelina se ovaj koncept zove SelfSeal, kod Pirellija Seal Inside, kod Goodyeara DuraSeal, a od Continentala ContiSeal.

Dosadašnja praktična ispitivanja sampozaptivajućih pneumatika pokazala su da su isti koncepcijski veoma slični standarnim pneumaticima, te da ostvaruju identične performanse i mogu se postaviti na bilo koju vrstu točkova. Jedina izražena mana koja je detektovana tokom testiranja je fizička osobina zaptivajuće mase da se kod višednevnog stajanja pneumatika u jednom položaju sliva ka najdonjoj tački u unutrašnjosti.

U uslovima kada su vanjske temperature visoke i u plusu masa se brzo razliva po unutrašnjem dijelu pneumatika usljed njegove rotacije, ali to nije moguće kada su napolju niske temperature. Tada sloj samozaptivajuće mase koji je koncentrisan na jednom mjestu može da stvori debalans u pneumatiku i da dovede do jakih vibracija na brzinama iznad 100 km/h. Uprkos ovoj mani riječ je o veoma zanimljivom iskoraku u segmentu automobilskih pneumatika, koji bi u budućnosti vozače mogao učiniti bezbrižnijim, a same pneumatike otpornijim na fizička oštećenja.